Kiedy 7-letni chłopczyk domaga się zapewnienia, że bajkowa postać roznosząca te wszystkie cudowne prezenty rzeczywiście istnieje i że rodzice go nie okłamali, w jego oczach maluje się rozczarowanie i smutek. Jak się okazało, wszystkiemu był winien chłopczyk z sąsiedztwa, który odkrył przykrą prawdę, stawiając rodziców w niezręcznej sytuacji.
„Nie wierzę, że istnieje Bóg” — oznajmił mamie 7-letni John. Artykuł zamieszczony w dzienniku World Herald wyjaśnia, dlaczego tak się zachował: „John podobno usłyszał tego dnia, że święty Mikołaj nie istnieje. Oświadczył więc mamie, że Boga chyba też nie ma”. Przypominając sobie to rozczarowanie doznane w dzieciństwie, 25-letni John powiedział: „Jeżeli rodzice każą dzieciom wierzyć w świętego Mikołaja, to chyba nadużywają ich zaufania”.
Jak postąpić w tej delikatnej sprawie? Opinie pedagogów są sprzeczne. Jeden zachęcał rodziców, by wyjawili dzieciom prawdę, nim ukończą one 6-7 lat, i ostrzegał, że „podtrzymywanie tego mitu może się okazać szkodliwe dla ich psychiki”.
W książce Why Kids Lie—How Parents Can Encourage Truthfulness(Dlaczego dzieci kłamią — jak rodzice mogą zachęcać do mówienia prawdy) dr Paul Ekman pisze: „Jako rodzice, macie bez wątpienia ogromny wpływ na dzieci — na ich postawę, przekonania i zachowanie w kontaktach z innymi, choćby w kwestii kłamstwa i oszustwa”. Następnie dodaje: „Jeżeli raz skłamiecie, nadużywając ich zaufania, możecie na zawsze zatruć wasze stosunki. Odzyskanie zaufania bywa niezwykle trudne, a czasem w ogóle niemożliwe”. Po co więc oszukiwać w sprawie gwiazdkowego prezentu?
Specjalistka w zakresie wychowywania dzieci oświadczyła: „Moim zdaniem są one wstrząśnięte nie tyle odkryciem, że święty Mikołaj nie istnieje, ile faktem, iż rodzice je oszukiwali”. Po czym dodaje: „Dorośli świadomie usiłują wprowadzić dzieci w błąd w sprawie świętego Mikołaja. Wmawiając im, że święty Mikołaj jest postacią autentyczną, wcale nie pobudzamy ich wyobraźni. Po prostu kłamiemy”.
Dzieci od najmłodszych lat uczy się, że ludziom nie można ufać: „Nie rozmawiaj z obcymi”. „Nie wierz wszystkiemu, co mówią reklamy telewizyjne”. „Powiedz, że mamy nie ma w domu”. Skąd dziecko ma wiedzieć, komu można zaufać? W książce How to Help Your Child Grow Up (Jak pomóc dziecku dorastać) powiedziano: „Dzieci dość wcześnie powinny się nauczyć, jak potrzebne i piękne są uczciwość, odwaga i prawe postępowanie wobec innych, a takie szkolenie zaczyna się w domu”.
Dolores Curran postanowiła zbadać, co umacnia więzy rodzinne. W książceTraits of a Healthy Family (Cechy zdrowej rodziny). Na czwartym miejscu znalazło się zaufanie. „W zdrowej rodzinie”, pisze autorka, „zaufanie jest drogocenną wartością, którą dzieci i rodzice rozwijają i starannie pielęgnują, w miarę jak wspólnie przechodzą różne koleje życia rodzinnego”.
Rodzice postąpią więc mądrze, gdy zadadzą sobie pytanie: Czy warto podtrzymywać mit o świętym Mikołaju, skoro można przy tym zawieść zaufanie dzieci? Czasami traci się je bezpowrotnie. Czy chcesz ponieść taki ogromny koszt?
